Điếu thuốc mà cũng khôn ư?

Nhà thơ Huy Trụ

Người thuốc lá

 ” Chỉ còn điếu thuốc là khôn

Tan thành khói… mọi vui buồn nhẹ bay”

Huy Trụ là nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam và của Xứ Thanh. Ông không phải là người hút liên tù tì từ điếu này sang điếu khác. Điều khác biệt ở ông là, trước khi bóc bao thuốc, bao giờ ông cũng ngắm nghía cái vỏ bao rất kỹ và thường thì ông tủm tĩn cười trước khi ông nhẹ nhàng rút một điếu ra khỏi bao. Sao ông lại cười? Nhìn cái tủm tỉn trên miệng ông và ánh mắt dán vào dòng chữ “Hút thuốc có hại cho sức khỏe” trên bao thuốc lá  là có thể “giải nghĩa” được cái tủm tĩn của ông. Ông tủm tĩn cái bi kịch của cuộc sống, biết là nó có hại mà vẫn dùng. Phải chăng đó là biện chứng của cuộc sống? vì suy cho cùng, cuộc sống và bi kịch của nó lúc nào mà không song hành cùng nhau?

Cải tạo tư sản ở Hà Nội

Năm 1958, cộng sản bắt 5 nhà tư sản đầu sỏ (e không rõ đầu sỏ tại Hà Nội hay toàn miền Bắc) đi “tham quan” Trung Quốc, trong đó có ông nội em.

Đi đến đâu, đoàn cũng tham dự một cuộc đấu tố: Một vài người bị trói, quỳ trên “khán đài”, xung quanh là đám đông chửi bới, đánh đập… Kết thúc là xử bắn. Phiên dịch cho biết những người bị giết là tư sản bóc lột công nhân, địa chủ bóc lột nông dân, tư sản mại bản (tức là có buôn bán với nước ngoài, xuất nhập cảng với nước ngoài) câu kết với nước ngoài…

5 ông tư sản sợ xanh lè mắt. Về nước răm rắp nghe theo Việt Minh. E từng đọc một số tờ báo tiền thân của tờ Đại đoàn kết ngày nay (hình như khi đó mang tên báo Cứu Quốc), trong đó chính ông nội em viết bài khuyên nhủ các nhà tư sản khác nên nghiêm chỉnh thực hiện chính sách công tư hợp doanh của Nhà nước. Ngoài ra còn có 2 tờ báo mà em ko nhớ tên, có 2 bài dài phóng viên chửi ông nội em chưa thành thật thực hiện công tư hợp doanh, trong đầu vẫn còn vảng vất tư tưởng sở hữu tư nhân, bất hợp tác với ban lãnh đạo nhà máy mới…

Sau khi từ Tàu về, ông nội bị ép tự nguyện làm đơn xin được công tư hợp doanh. Đúng ngày 1/1/1959, đoàn cán bộ đến nhà máy dệt Cự Gioanh (44-46 Hàng Quạt, Q.Hoàn Kiếm) làm việc với ông bà và cho công nhân học tập chính sách mới, bao gồm cả những trò khốn nạn đấu tố chủ nhà máy.